Chế đèn ngủ từ rác thải điện tử

Gian hàng Thiết kế thiết bị hỗ trợ nâng cao chất lượng giấc ngủ của học sinh từ những vật liệu tái chế của hai nữ sinh lớp 11 trường THPT Gia Định được nhiều người chú ý trong số 52 sản phẩm tại vòng chung kết cuộc thi Khoa học kỹ thuật học sinh trung học cấp thành phố, ngày 8/1.

Dẫn số liệu năm 2017 khoa Thần kinh Bệnh viện Bạch Mai (Hà Nội) tiếp nhận hơn 13.000 bệnh nhân tới khám và điều trị các vấn đề về giấc ngủ, Phương Anh nói đây là ý tưởng của đề tài. Từ cuối tháng 8/2019, nhóm đã lập một khảo sát trên 250 học sinh tại trường THPT Gia Định, kết quả cho thấy hơn 70% gặp phải những vấn đề về giấc ngủ.

Với học sinh, chất lượng giấc ngủ kém sẽ gây ra nhiều tác hại cho sức khoẻ cũng như làm giảm sút kết quả học. Khả năng sáng tạo, tập trung cũng dần kém đi, lâu ngày dẫn đến thái độ hung hăng, bốc đồng, nóng nảy và có thể gây ra nhiều hành vi bạo lực.

Trong khi đó, theo Phương Anh, phần lớn các loại đèn ngủ trên thị trường hiện chỉ chú trọng vào kiểu dáng mà chưa nghiên cứu các yếu tố quan trọng khác tác động lên giấc ngủ như âm thanh, tinh dầu.

Sau khi nghiên cứu các kiến thức liên quan, Phương Anh và Phương Khanh bàn cách lựa chọn vật liệu, trong đó ưu tiên các vật liệu tái chế bởi chúng rẻ, dễ kiếm. Các linh kiện là rác thải điện tử được nhóm chọn gồm pin laptop, đèn LED DIP 5 mm, các điện trở, biến trở, dây điện. Bộ khung của chiếc đèn là một chai nước khoáng loại 5 lít.

Đèn có ba khoang chính: khoang một chứa thiết bị điện tử gồm hai công tắc, một biến trở, điện trở, khay đựng pin, 3 cục pin và 8 dây nối hai đầu; khoang thứ hai chứa loa và đèn; khoang còn lại chứa tinh dầu.

Nguyên tắc hoạt động của chiếc đèn khá đơn giản. Các đèn LED điều khiển độc lập bởi hai công tắc, nguồn điện từ pin. Loa được kết nối trực tiếp với thiết bị truyền âm thanh qua dây tín hiệu (điện thoại hoặc laptop). Tinh dầu được khuếch tán bằng nước sôi, thời gian lan toả trong không khí tầm 2-3 tiếng, không tiêu hao năng lượng.

Phương Anh kể, quá trình thực hiện hai nữ sinh nhiều lần thất bại do lắp ráp không đúng, âm thanh từ loa không đạt chất lượng. Vừa vận dụng kiến thức vật lý, hoá học trong chương trình phổ thông, đôi bạn cũng tìm tòi nhiều kiến thức trên mạng để sửa lỗi.

Theo nữ sinh này, vì sử dụng vật liệu tái chế nên chiếc đèn chưa có tính thẩm mỹ, còn quá thô. Việc khuếch tán tinh dầu bằng nước sôi cũng còn hạn chế bởi thời gian lưu trong không khí không lâu. Ưu điểm hiện có của đèn là ánh sáng ấm, tốt cho mắt, loa tiết kiệm điện, pin sạc có tuổi thọ cao.

Phương Anh và Khanh đã hoàn thành 10 chiếc đèn từ rác thải tái chế theo thiết kế trên và thử nghiệm với 250 học sinh ở trường. Kết quả thu được khá tốt với khoảng 70% người sử dụng cho rằng sản phẩm ổn, có tác dụng nhất định cho giấc ngủ ngon của họ.

"Ngoài việc cải tiến các bộ phận, nhóm em sẽ tăng số lượng người khảo sát để đảm bảo giá trị của thống kê và hoàn thiện sản phẩm. Ước mơ của nhóm là mô hình sản phẩm này để nhiều bạn có thể tự làm tại nhà", Phương Anh chia sẻ.